دبیرخانه هماهنگی گروه های آموزشی معارف و تربیت اسلامی

حجت الاسلام دادگر در اولین نشست اعضای هیات تحریریه فصلنامه پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دانشگاه فرهنگیان:

این فصلنامه در بلندمدت باید به سمتی پیش برود که بتواند در 5 گرایش دروس معارف اسلامی و 3 گرایش دروس تربیت اسلامی، مواجهه تخصصی داشته باشد

حجت الاسلام دادگر بیان داشت:مشکلات نظری موجود در دانشگاه فرهنگیان را می توان از طریق پژوهش و راه اندازی چنین فصلنامه هایی و با تولیدات علمی پاسخ داد؛ نوآوری و معرفی ایده های نوآورانه می تواند با کاربست تکنولوژی آموزشی و استفاده از ظرفیت اساتید هیات علمی، بهره وری را بالا ببرد. 

اولین نشست اعضای هیات تحریریه فصلنامه پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دانشگاه فرهنگیان، در روز چهارشنبه مورخ 99/8/28 به‌صورت مجازی و حضوری محدود در محل دفتر نهاد مقام معظم رهبری در سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان برگزار شد.
در ابتدای این جلسه حجت الاسلام دکتر محمدحسین زارعی رضایی سردبیر فصلنامه، در خصوص ضرورت و اهداف راه اندازی فصلنامه سخنانی ایراد کرد. وی اظهارداشت: دبیرخانه هماهنگی گروه های آموزشی معارف و تربیت اسلامی برای تمشیت دروس اختصاصی دانشگاه فرهنگیان در زمینه معارف اسلامی و تعلیم و تربیت اسلامی (مجموعاً شامل 16 واحد درسی دروس معارف اسلامی و 19 واحد درسی دروس تعلیم و تربیت اسلامی) ذیل معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان و به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دادگر تشکیل شده و رسالت اصلی آن کیفیت بخشیدن به نحوه ارائه این دروس است.
حجت الاسلام زارعی با اشاره به ماموریت دبیرخانه در بُعد پژوهشی افزود: مقوله کیفیت بدون پژوهش معنا ندارد و این فصلنامه در راستای پشتیبانی امور پژوهشی دبیرخانه و تامین و تولید محتوای علمی برای ارتقای کیفیت ارائه دروس راه اندازی شده است.
وی ادامه داد: فصلنامه با مجوز شورای تخصصی نشر دانشگاه فرهنگیان و با مساعدت معاونت محترم پژوهش و فناوری و حمایت حجت الاسلام دادگر مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان و مشارکت پردیس برادران آیت الله طالقانی(ره) قم راه اندازی شده و جادارد در این فرصت از تمامی کسانی که در این امر ما را یاری کردند به‌ویژه حجج الاسلام حاج آقا دادگر، حجت الاسلام دکتر سیدنقی موسوی(معاون آموزشی و پژوهشی دفتر نهاد سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان) و حجت الاسلام آقای عباسی(معاون دبیرخانه هماهنگی گروه های آموزشی دروس معارف و تربیت اسلامی) و دکتر خوشگفتار سرپرست پردیس مشارکت کننده(پردیس آیت الله طالقانی «ره» قم) تشکر و قدردانی نمایم.
در ادامه جلسه حجت الاسلام و المسلمین دادگر با ذکر پیشینه مطالبه دوساله ایده راه اندازی فصلنامه و عدم تحقق آن اظهار داشت: بحمدالله استان قم با عنایت به ظرفیت سخت افزاری و نرم افزاری دانشگاه به‌ویژه امکانات و نیروی انسانی و اعضای هیات علمی دانشگاه و ساختمان پژوهشکده تعلیم و تربیت اسلامی و ظرفیت حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در دروس معارف اسلامی و دروس تعلیم و تربیت اسلامی و مراکز آموزشی و پژوهشی مرتبط، برای انجام این کار خیلی مناسب است و بنابراین دفتر مجله در بخشی از ساختمان پژوهشکده تعلیم و تربیت اسلامی در قم مستقر خواهد شد. 
وی با مغتنم دانستن و ضرورت وجود این فصلنامه بیان داشت: در رشته های مرتبط با معارف و تربیت اسلامی متاسفانه تاکنون فصلنامه ای در دانشگاه فرهنگیان وجود نداشت و حقیقتا یک خلاء بود که ما در صدد پاسخ به این خلاء هستیم؛ به‌ نظر می رسد در بلند مدت این فصلنامه باید به سمت تخصصی شدن پیش برود و به 8 فصلنامه تبدیل شود یعنی در 5 گرایش دروس معارف اسلامی و 3 گرایش دروس تربیت اسلامی بتواند مواجهه تخصصی داشته باشیم. پس در واقع این فصلنامه حاضر نقطه شروع است و باید مطالعات و کارهای میان رشته ای و بین رشته ای نیز انجام بشود، مثلا معارف اسلامی با ادبیات عرب و حتی فیزیک و... چرا که رشته معارف اسلامی چنین ظرفیتی را داراست و می تواند با بهره گیری و کمک از نظرات متخصصان دیگر به نظرات مطلوبی در حوزه دینی دست یابیم که در این صورت تاثیر گذار خواهد بود.
مسئول نهاد سازمان مرکزی دانشگاه ادامه داد: در مباحث روشی نیز باید تاکید و اقدام شود و روش های آموزش معارف و تربیت اسلامی مورد توجه نویسندگان قرار گیرد. 35 واحد درسی یک ظرفیت بسیاربالایی است؛ برای تقویت این دو مجموعه دروس توجه به چالش ها نیز مهم هستند . یعنی شرایط کرونا و چالش های حوزه معارف و تربیت اسلامی و واقعیات الان جامعه را باید توجه نمود و دروس را روزآمد کرد؛ الان ارتباطات به حداقل رسیده و این چالش بزرگی است که می توان با راهکارهای خلاقانه ای آن را درمان کرد؛ این فصلنامه چنین ظرفیتی را با کمک اساتید دارد. مشکلات نظری موجود در دانشگاه فرهنگیان را می توان از طریق پژوهش و راه اندازی چنین فصلنامه هایی و با تولیدات علمی پاسخ داد؛ نوآوری و معرفی ایده های نوآورانه می تواند با کاربست تکنولوژی آموزشی و استفاده از ظرفیت اساتید هیات علمی بهره‌وری را بالا ببرد. 
وی با بیان این که پردیس های استانی می توانند قطب های علمی هر یک از گرایش های هشتگانه در ایجاد فصلنامه های جدید باشند تصریح کرد: شاید دلیل اینکه تاکنون این مسأله بطور جدی پیگیری نشده این باشد که زیرساخت های لازم وجود نداشت؛ الان دبیرخانه محور است و با کمک پردیس ها می توان کار را جلو برد. بنده از اعضای هیات تحریریه تشکر می کنم؛ انتظار ما از ظرفیت پردیس های استان قم به‌دلیل وجود اعضای هیات علمی توانمند و حوزه علمیه قم خیلی بالاست.
حجت الاسلام دادگر در پایان با بیان این که به‌دلیل کرونا اغلب جلسات به‌صورت مجازی خواهد بود افزود: انتظار داریم با وجود بیش از 200 نفر عضو هیات علمی رشته معارف و تربیت اسلامی ان شاء الله دو شماره فصلنامه را تا پایان سال جاری به ثمر برسانیم.
در ادامه جلسه دکتر خوشگفتار سرپرست پردیس آیت الله طالقانی(ره) قم اظهارداشت: تربیت معلم مساله مهمی است و راه اندازی فصلنامه لازم و ضروری است. مجلات علمی باید در ISC و دیگر ژورنال های معتبر نمایه گردند؛ برای رسیدن به اهداف مطلوب به زمان نیاز داریم؛ از نظر محتوایی و شکلی باید توجه و اهتمام جدی به کیفیت کرد و از نظر شکلی؛ باید طراحی قالب مقالات و عناصر اصلی آن خیلی دقیق باشد.(عنوان مقاله، وابستگی سازمانی، چکیده هم فارسی هم انگلیسی،کلیدواژه ها، جداول مناسب، روش مناسب گردآوری اطلاعات و...) و هیچ کس نباید از این ساختارها تخطی کند؛ توجه داشته باشیم در امور علمی سفارش پذیری ممنوع است.
سپس آقای دکتر مرادی ویراستار ادبی فصلنامه در خصوص مراحل و انواع ویراستاری بیان داشت: ویراستاری سه بخش دارد، ویراستاری فنی  که اشاره به درست کردن ظاهر جملات و رعایت قواعد ادبی در نوشتار دارد، ویراستاری ساختاری که در خصوص ساختار جمله و مفهومی که از جملات به‌دست می آید، می باشد و  ویراستاری علمی که مربوط به محتواست؛ محتوای علمی و درست بودن گزاره های پژوهش یا همان ویرایش علمی مقالات است که وظیفه داوران فصلنامه است؛ باید توجه داشت دو مرحله اول ویراستاری به‌عهده ویراستار ادبی فصلنامه است که باید با دقت و تعامل با نویسندگان انجام شود. 
یکی دیگر از اعضای هیأت تحریریه دکتر مهدی رضایی بود که طی سخنان خود به مواردی که موجب ارتقای جایگاه نشریه می شود اشاره نمود و بیان داشت: یکی از موارد مهم، بررسی نحوه فعالیت اعضای هیأت تحریریه  فصلنامه است و چون فصلنامه جدید التاسیس است، نباید در دریافت و پذیرش مقالات خیلی سخت گیری شود.
 وی افزود: موضوع دیگر منطبق بودن پژوهش ها با نیازهای جامعه است که باید مورد توجه قرار گیرد. برای تحقق این مهم باید مساله شناسی کرد. به‌نظر می رسد معرفی یک نشریه نیازمند برگزاری همایش است که می تواند مقالات خوبی را بدست ما برساند. نباید در شروع کار نشریه از دادن سفارش مقاله به اساتید بزرگ و شاخص هر رشته علمی در سطح ملی با رویکردهای مورد انتظار دینی غفلت کرد و خوب است این موضوع را پیگیری کرد که آیا می شود به صاحبان مقاله وعده داد که از شماره اول نشریه، مقالات آنان علمی پژوهشی حساب شود؟ نکته دیگر اینکه اگر بتوان شماره اول نشریه را به مراکز مهم کشور ارسال کرد مطلوب است؛ یکی دیگر از موارد، انجام و چاپ مصاحبه در هر شماره است؛ مصاحبه با اساتید و پیشکسوتان هر یک از شاخه ها و گرایش هایی که نشریه پوشش می دهد خیلی مهم است. 
دکتر رضایی با تاکید بر این که پذیرش مقالات باید بر اساس رویدادها و مسائل مهم کشور باشد اضافه کرد: رویکرد اصلی می باید تربیت نیروی انسانی مورد نیاز و تولید محتوای آموزشی باشد. مثلا موضوعاتی مثل تربیت معلم کارآمد بر اساس مبانی دینی، تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان بر اساس سند تحول، مبانی و اهداف و اصول آموزش معارف و تربیت اسلامی، تکنولوژی آموزشی، ارزشیابی تدریس معارف و تربیت اسلامی، پرداختن به آسیب شناسی تربیت معلم بعد و قبل از تاسیس دانشگاه فرهنگیان، روش شناسی تربیت معلم با رویکرد دینی و آخرین نکته تشکیل کانال یا گروه در فضای مجازی (ترجیحاً ایتا) و مرتبط کردن بیش از 200 عضو هیأت علمی دانشگاه با همدیگر جهت تبادل نظرات و تعاملات علمی و ارتباط اعضای هیأت تحریریه با هم است که خیلی اهمیت دارد.
در پایان این جلسه حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی مبشری با تاکید ویژه بر نظم و انضباط نشریه به‌ویژه در خصوص داوری مقالات اظهار داشت: باید زمان پاسخگویی به نویسنده مقاله را تا آنجا که می شود کوتاه کرد و در یک فاصله زمانی معقول نتیجه داوری را اعلام نمود.
این جلسه با جمع بندی سردبیر فصلنامه و ذکر صلوات بر محمد و آل محمد پایان یافت.