لزوم توجه به تربیت دینی و نگرش توحیدی

همایش استانی "تربیت اسلامی" با حضور مسئولان استانی، اعضای هیات علمی و مدرسان پردیس ها و جمعی از فرهنگیان و دانشجومعلمان استان گیلان در پردیس بنت الهدای گیلان برگزار شد.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان در ارتباط ویدئو کنفرانسی خود با شرکت کنندگان در این همایش  ضمن تشکر از دست اندرکاران این همایش، مدیریت استانی و مسئول دفتر نهاد پردیس های استانی دانشگاه با تاکید بر اهمیت پرداختن به چنین مواردی در دانشگاه فرهنگیان گفت: دانشگاه فرهنگیان در اساسی ترین مساله تعلیم و تربیت اسلامی یعنی حوزه تربیتِ معلم نقش کلیدی دارد و این همایش فرصتی مناسبی برای مروری کوتاه در زمینه تعلیم و تربیت اسلامی و ویژگی ها و تمایز آن با شیوه های تربیتی دیگر و چالش های آن در عصر حاضر است.

وی با اشاره به تربیت در لغت به عنوان پرورش استعداد و به فعلیت در آوردن استعدادها خاطر نشان کرد: لیکن از نظر اصطلاحی در آن اتفاق نظر وجود ندارد و هر مکتبی بر اساس مبانی و نگاه فلسفی خود تعریف ویژه ای را ارائه داده است.

حجت الاسلام والمسلمین دادگر با بیان اینکه در عرصه تعلیم و تربیت در دنیا و در ایران اسلامی با دو نوع تربیتِ خاص و عام و یا به تعبیری که در سند تحول بنیادین آمده رسمی و غیر رسمی مواجه هستیم، افزود: تربیت خاص و رسمی محدوده جغرافیایی مدرسه و دانشگاه را در بر دارد و ایجاد صفات معینی را در محدوده خاصی مد نظر دارد.

وی از نظر اسلامی تربیت انبیاء و اولیای الهی را تربت عام و غیر رسمی عنوان و اظهار کرد: تربیت عام و غیر رسمی زمینه ساز نگرش ها و روش های تحول بخشی است که در تمام مراحل و دوران زندگی جریان دارد و سرمنشا تحول و تاثیر آن خود فرد یا عوامل بیرون از وجود اوست.

عضو شورای سیاستگذاری بنیاد تبیین اندیشه امام خمینی (ره) در دانشگاه ها افزود: امام خمینی (ره) فرموده اساس عالم بر تربیت انسان است و انسان فشرده و عصاره تمام موجودات و عالم است؛ انبیاءالهی آمده اند تا این عصاره بالقوه را بالفعل کرده و انسان موجودی الهی بشود.

مسئول نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اصلاح رابطه انسان با خدا، انسان با خود، انسان با جامعه، انسان با طبیعت، انسان با تاریخ به عنوان اهداف میانیتربیت اظهار کرد:  انسان چه در تعلیم و تربیت و چه در تربیت معلم با این اهداف میانی مواجه است و اگر حل نشود قاعدتا ما توفیق چندانی پیدا نمی کنیم و به هدف نهایی دست پیدا نمی کنیم. 

وی اضافه کرد: برخی از اهداف تربیت، اهداف میانی است که تربیت باید بر اساس آنها پایه گذاری گردد تا زمینه را برای صعود به هدف نهایی فراهم نماید؛ بر این اساس همه ما باید تلاش نماییم تا بتوانیم تربیت اسلامی را تحقق ببخشیم.

حجت الاسلام والمسلمین دادگر با اشاره به تمایز تربیت اسلامی و تربیت توحیدی خاطر نشان کرد: مهمترین تفاوت این است که در تربیت اسلامی رایج پس از ارائه مطالبی در باب توحید نظری، در مراحل اولیه تربیت و دعوت متربی به انجام امور عبادی، بعنوان نماد توحید عملی و در سایر مراحل تربیتی به این اصل اساسی، آنچنان که لازم و شایسته است پرداخته نمی شود و اهداف میانی تربیت جایگزین هدف متعالی توحید می شود؛ در حالی که در تربیت توحیدی معطوف به تحول درونی و سیر باطنی انسان بسوی خداست و تمام ارکان نظام تربیتی باید رنگ توحید  داشته باشد.

وی با بیان اینکه باید دقت کنیم که کدام  تربیت مورد نظر و مطلوب ماست، افزود: به دلیل همین مطلوب است که یکی از چالش های اساسی نظام تعلیم و تربیت رایج، عدم استقرار نگرش توحیدی در تربیت است، چرا که توحید، غایت نهایی تربیت اسلامی است.

مسئول نهاد مقام معظم رهبری در ادامه افزود: ما براساس تعالیم قرآن و آموزه های ائمه اطهار (ع)، هدف واقعی زندگی انسان را رسیدن به قرب و رضوان الهی می دانیم؛ نکته اساسی اینجاست، آن چیزی که الان در عرصه تعلیم و تربیت مشاهده می کنیم، این است که علیرغم تمام تلاش ها، کوشش ها و اقدامات عملی انجام شده در نظام آموزش و پرورش، نگرش توحیدی در متربیان استقرار نیافته است.

وی اضافه کرد: اگر این نگرش ایجاد شده بود خیلی از چالش ها و آسیب هایی که ما و شما در جامعه با آن مواجه هستیم عمدتا از طریق تعلیم و تربیت قابل حل بود و  لذا باید تربیت توحیدیِ پیراسته از انواع انحرافات و متناسب با اقتضائات زمان و پاسخگوی نیازهای زمان به درستی عملیاتی شود.

مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان، تربیت اسلامی را خواستار تثبیت توحید در اندیشه، احساس و رفتار و ایمان را نگرشی مستلزم هر سه عامل شناختی، عاطفی و رفتاری برشمرد و اظهار کرد: اگر نگرش توحیدی استقرار پیدا کرد چه اتفاقی می افتد؟ نتیجه این که انسان می تواند به نقطه اوج دست یابد و خدا در سراسر وجود انسان حاکم می شود. اگر این نگرش حاکم شد آن وقت است که انسان توفیقات بالایی کسب می کند.

حجت الاسلام دادگر، گفت: آن چیزی که ما با دقت، درس و مطالعه تجربیات تاریخی و توجه به تحلیل های امام (ره) و رهبرمعظم انقلاب اسلامی فهمیده ایم این است که دین اسلام توانسته در دورانی که اروپا در تاریکی علمی به سر می برد بر اساس ارزش های دینی و اسلامی، یک مجموعه پراکنده را به اوج تمدن تاریخی و جهانی برساند و به عنوان تمدن اسلامی بر دنیا سیطره پیدا کند.

وی در تکمیل این مبحث افزود: باتوجه به تفاوت های بین نسل قدیم و جدید و برخی مشکلات و آسیب ها، لزوم توجه به تربیت دینی و نگرش توحیدی مساله بسیار مهمی است که علاوه بر نقش اسلام، چهار رکن اصلی مدرسه و نظام تربیت رسمی یعنی معلم و دانش آموز و مدیر و کارمند باید به راهکارهای مفید در زمینه افزایش تربیت اسلامی و نگرش توحیدی بیندیشند و کمک نمایند.

مسئول نهاد دانشگاه فرهنگیان، با اشاره به دو ویژگی تربیت اسلامی که آن را با همه شیوه های تربیتی دیگر متمایز می سازد، تصریح کرد: ازجمله این ویژگی ها است که پایه ها و اصول کلی تربیت اسلامی را نه فکر و تجربه بشر، بلکه تعالیم آسمانی وضع نموده و از رهنمودهای الهی الهام می گیرد.

وی با بیان اینکه البته تجربه بشری در تربیت اسلامی تاثیر دارد ولی نه در پایه گذاری و ترکیب کلی آن، گفت: باتوجه به این ویژگی و نبودن آن در دیگر نظام های تربیتی است که معتقدیم بشر راهی بسوی تکامل نهایی نخواهد گشود مگر آن که به این نظام تربیتی روی آورد و از آن پیروی نماید.

حجت الاسلام والمسلمین دادگر کامل و همه جانبه بودن تربیت اسلامی را از دیگر ویژگی های متمایز آن برشمرد و اظهار کرد: در تربیت اسلامی پرورش هر بعد از ابعاد شخصیت انسان در نظر گرفته شده و متناسب با رشد آن دقیقا مورد عنایت قرار گرفته است و ساحت های شش گانه سند تحول بنیادین یکی از نمونه های مبتنی بر این نگاه همه جانبه است.

وی در بخش پایانی سخنان خود گفت: تعلیم و تربیت سکولار اساسا منابع اسلامی حتی قرآن را منبع مناسبی برای مطالعه در این زمینه ها نمی دانند، البته تعلیم و تربیت اسلامی در عین غنای محتوایی و مبانی علمی و فلسفی و دینی روشن، هنوز نیازمند به کار بیشتر و سیستم و فعالیت بیشتری است.

مسئول نهاد دانشگاه فرهنگیان، ابراز امیدواری کرد: این نشست علمی بتواند گام مفیدی را برای تحرک علمی و عملی فعالیت استادان ارجمند در این راستا برداشته و همت بیشتری را در همین زمینه در دانشگاه فارغ از شعارها شاهد باشیم.